Kırmızı lahana ile kimya

Çocuklara bir kimya deneyi gosterme planları yapıyordum. Dikkatlerini çekebilmek için deneyin basit ve renkli olması gerektiğini düşündüm. İlk başta aklıma pH deneyleri geldi. Lisede litmus kağıtlarıyla asitlerin bazların güçlerini değişen renkler aracılığıyla tespit etmeye çalışırdık. Internette litmus kağıdı alma planları yaparken doğal indikatörlerle ilgili sayfalar buldum ve kırmızı lahananın evrensel indikatör (yani her pH değeri için kullanılabilen) olduğunu öğrendim. Hazırlanması da açıklamalara göre oldukça kolaydı.

Marketten aldığım kırmızı lahananın iç yapraklarını kullandım çünkü dış yapraklar genelde yıkandığı için indikatör maddeyi zaten kaybetmiş olabiliyor. Çıkardığım iç yaprakları küçük parçalar halinde kesip bir avuç kadar bir yığın hazırladım. Bu parçaları bir kaba koydum ve üzerlerini örtecek kadar su ekledim. Sonra bunları kaynatmaya başladım. Kaynamaya başladıktan sonra ocağın altını kapattım ve soğumasını bekledim. Soğuduktan sonra da sıvıyı bir kahve filtresinden geçirerek bir kavanoza aktardım. Filtrenin tek görevi sıvının içindeki lahana parçalarını süzmek, yani sıvı dikkatlice aktarılırsa süzgece gerek yok aslında. Kaynatmak yerine lahana parçalarını ılık suda bekletmek de işe yarayabilir.

İndikatörün testi için de evde bulabildiğim çeşitli maddeleri kullandım: Limon, gazoz, sıvı sabun, sirke, boru temizleycisi, çamaşır deterjanı, tuvalet temizleyicisi ve soda. Karışımlarin asit ya da baz olmalarına gore renk değiştirmelerini izledim ama hiçbir ölçüm yapmadığım için hangi rengin hangi pH  değerine karşılık geldiğini bilmiyorum. Internette yapılmış deneylere dayanarak aşağıdaki sınıflandırmayı yapabiliriz ama:

• Asit: pembe mor arası renkler
• Baz: koyu yeşil sarı arası renkler

Aşağıdaki videoda renk değişim deneyini görebilirsiniz.