Basit bir içbükey mercek

Işığın içbükey mercek tarafından kırılmasını gözlemlemek için basit bir mercek yapmaya karar verdim. Bunun için bir reçel kavanozu aldım ve içine su doldurdum. Kavanozun içbükey şeklini alan su kırılma indisi sayesinde beklediğim mercek etkisini gösterdi. Duvara yapıştırdığım milimetrik kağıdı da ekran olarak kullandım.

Işık kaynağı olarak 1 mW gücünde bir lazer kullandım. Lazeri, ışın kavanozdan geçip ekrana düşecek şekilde ekrana paralel hareket ettirerek ışının mercek içinde takip ettiği yolları gözlemledim.

Çevredeki ışık güçlü olduğundan su içindeki kırılma çok net görülemedi. Bunun üzerine suya ışını görmemi sağlayacak parçacıklar katmaya karar verdim ve bunun için suya birkaç damla süt kattım.

Son olarak da milimetrik kağıt üzerindeki noktayı kullanarak merceğin odak mesafesini bulmaya çalıştım. Aşağıda bu denemeleri kaydettiğim bir videoyu görebilirsiniz.

Nişasta ve su

Bugüne kadar nişasta ile ilgili hayal meyal hatırlayabildiğim iki şey biliyordum:

• Patateste bulunur
• Ağızda sindirilir

Bugün televizyonda gördüğüm bir nişasta deneyi için malzeme almaya çıktım. Alışveriş merkezinin birinde nişasta buldum. El işleri konusundaki yeteneksizliğimi bildiğimden iki paket mısır nişastası aldım. Akşam deneyi yaparken bunun ne kadar doğru bir karar olduğunu anlayacaktım.

Deney aslında oldukça basit. Bir kaba bir miktar nişasta koyuluyor ve sonra kaba yavaş yavaş su ekleniyor. Karışımın çok sulu olmamasına dikkat etmek gerekiyor. Hamur kıvamında tutmak yeterli aslında. Tabii ben doğru oranı bulduğumda elimde artık başka bir deneme için nişasta kalmamıştı. Karışım hazır olunca deneyler de kolayca yapılabiliyor. Deneylerden önce etrafı gazete kağıdıyla koruma altına almak oldukça akıllıca bir hareket olacaktır. Büyük ihtimalle etrafa ya toz halinde nişasta ya da hamur şeklinde karışım saçılacaktır. Ya da benim yaptığım gibi her ikisi de.

Benim merak ettiğim deney, karışımın kuvvet altındaki davranışıydı. Gördüğüm deneylerde karışım kuvvet uygulandığında hamur ya da katı gibi davranıyordu, kuvvet kaldırıldığında da tekrar akışkan şekline geçiyordu. Ben bu deneyi elimde hamur yoğurarak ve kapta karışımı yavaş ve hızlı şekilde karıştırarak yaptım ve daha önce internetteki vidyolarda gördüğüm sonuçları aldım. 

Aşağıda benim yapmış olduğum deneyleri görebilirsiniz. Daha ilginç deneyleri de internette bulabilirsiniz. Örneğin bu karışımı bir hoparlör üzerinde şekilden şekle sokabilirsiniz ya da yeterince büyük bir kapta bu karışımın üzerinde batmadan yürüyebilirsiniz.